Chuẩn mực kế toán là nền tảng không thể thiếu trong hệ thống tài chính của một quốc gia, nhằm đảm bảo tính minh bạch, chính xác và thống nhất trong việc lập và trình bày báo cáo tài chính. Tính đến nay, Bộ Tài chính đã ban hành và công bố 26 chuẩn mực kế toán Việt Nam qua 5 đợt khác nhau. Bài viết dưới đây sẽ tổng hợp chi tiết danh sách các chuẩn mực này, đồng thời cung cấp cái nhìn tổng quan về cấu trúc của một Quyết định chuẩn mực kế toán.
>> Tham khảo: Nguyên tắc lập bảng cân đối kế toán.
1. Tổng quan về chuẩn mực kế toán
Dưới đây là những thông tin chung về chuẩn mực kế toán.
1.1. Khái niệm chuẩn mực kế toán
Theo quy định tại Khoản 1 và Khoản 3, Điều 7, Luật kế toán 2015:
- Chuẩn mực kế toán gồm phương pháp kế toán cơ bản, được Bộ Tài chính ban hành và công bố để quy định, hướng dẫn doanh nghiệp nói chung về việc lập báo cáo tài chính.
- Bộ Tài chính quy định chuẩn mực kế toán trên cơ sở chuẩn mực quốc tế về kế toán phù hợp với điều kiện cụ thể của Việt Nam.
1.2. Thông tin chung của một Quyết định về chuẩn mực kế toán
Một Quyết định công bố và ban hành chuẩn mực kế toán thường bao gồm các thông tin sau đây:
- Danh sách văn bản làm cơ sở căn cứ pháp lý.
- Danh sách chuẩn mực kế toán được ban hành trong đợt (quyết định):
- Quy định chung của chuẩn mực: Mục đích, phạm vi áp dụng.
- Nội dung chuẩn mực: Các chuẩn mực cho từng loại hoạt động hoặc khoản mục kế toán cụ thể như: chuẩn mực về kế toán hàng tồn kho, tài sản cố định, nợ phải trả, thu nhập và chi phí, hợp đồng xây dựng, hợp nhất kinh doanh, v.v.
- Các yêu cầu cơ bản đối với kế toán như: Trung thực, khách quan, đầy đủ, dễ hiểu, kịp thời …
- Các yếu tố của báo cáo tài chính:
- Hướng dẫn cách lập, trình bày và công bố báo cáo tài chính.
- Yêu cầu về việc ghi nhận và đo lường các khoản mục trong báo cáo tài chính như tài sản, nợ phải trả, vốn chủ sở hữu, doanh thu và chi phí.
>> Tham khảo: Hóa đơn điện tử, Báo giá hóa đơn điện tử.
2. Tổng hợp tất cả chuẩn mực kế toán tại Việt Nam
Hiện nay, Bộ Tài chính đã có 05 đợt ban hành và công bố chuẩn mực kế toán với tổng cộng là 26 chuẩn mực.
2.1. Chuẩn mực kế toán trong Quyết định số 149/2001/QĐ-BTC
- Đối tượng áp dụng: Áp dụng đối với tất cả các doanh nghiệp thuộc các ngành, các thành phần kinh tế trong cả nước.
- Các chuẩn mực kế toán được ban hành tại Quyết định số 149/2001/QĐ-BTC:
- Chuẩn mực số 02 – Hàng tồn kho.
- Chuẩn mực số 03 – Tài sản cố định hữu hình.
- Chuẩn mực số 04 – Tài sản cố định vô hình.
- Chuẩn mực số 14 – Doanh thu và thu nhập khác.
- Hiệu lực thi hành: 01/01/2002.
- Văn bản hướng dẫn: Thông tư số 161/2007/TT-BTC và Thông tư 202/2014/TT-BTC.
>> Tham khảo: Xuất hóa đơn điều chỉnh giảm khi nào?
2.2. Chuẩn mực kế toán trong Quyết định số 165/2002/QĐ-BTC
- Đối tượng áp dụng: Áp dụng đối với tất cả các doanh nghiệp thuộc các ngành, các thành phần kinh tế trong cả nước.
- Các chuẩn mực kế toán được ban hành tại Quyết định số 165/2002/QĐ-BTC:
- Chuẩn mực số 01 – Chuẩn mực chung.
- Chuẩn mực số 06 – Thuê tài sản.
- Chuẩn mực số 10 – Ảnh hưởng của việc thay đổi tỷ giá hối đoái.
- Chuẩn mực số 15 – Hợp đồng xây dựng.
- Chuẩn mực số 16 – Chi phí đi vay.
- Chuẩn mực số 24 – Báo cáo lưu chuyển tiền tệ.
- Hiệu lực thi hành: 01/01/2003.
- Văn bản hướng dẫn: Thông tư số 161/2007/TT-BTC và Thông tư 202/2014/TT-BTC.
2.3. Chuẩn mực kế toán trong Quyết định số 234/2003/QĐ-BTC
- Đối tượng áp dụng: Áp dụng đối với tất cả các doanh nghiệp thuộc các ngành, các thành phần kinh tế trong cả nước.
- Các chuẩn mực kế toán được ban hành tại Quyết định số 234/2003/QĐ-BTC:
- Chuẩn mực số 05 – Bất động sản đầu tư.
- Chuẩn mực số 07 – Kế toán các khoản đầu tư vào công ty liên kết.
- Chuẩn mực số 08 – Thông tin tài chính về những khoản vốn góp liên doanh.
- Chuẩn mực số 21 – Trình bày báo cáo tài chính.
- Chuẩn mực số 25 – Báo cáo tài chính hợp nhất và kế toán khoản đầu tư vào công ty con.
- Chuẩn mực số 26 – Thông tin về các bên liên quan.
- Hiệu lực thi hành: 15/01/2003
- Văn bản hướng dẫn: Thông tư số 161/2007/TT-BTC và Thông tư 202/2014/TT-BTC.
>> Tham khảo: Tra cứu hóa đơn, Tra cứu hóa đơn điện tử.
2.4 Chuẩn mực kế toán trong Quyết định số 12/2005/QĐ-BTC
- Đối tượng áp dụng: Áp dụng đối với tất cả các doanh nghiệp thuộc các ngành, các thành phần kinh tế trong cả nước.
- Các chuẩn mực kế toán được ban hành tại Quyết định số 12/2005/QĐ-BTC:
- Chuẩn mực số 17 – Thuế thu nhập doanh nghiệp.
- Chuẩn mực số 22 – Trình bày bổ sung báo cáo tài chính của các ngân hàng và tổ chức tài chính tương tự.
- Chuẩn mực số 23 – Các sự kiện phát sinh sau ngày kết thúc kỳ kế toán năm.
- Chuẩn mực số 27 – Báo cáo tài chính giữa niên độ.
- Chuẩn mực số 28 – Báo cáo bộ phận.
- Chuẩn mực số 29 – Thay đổi chính sách kế toán, ước tính kế toán.
- Hiệu lực thi hành: 01/3/2005
- Văn bản hướng dẫn: Thông tư số 20/2006/TT-BTC.
>> Tham khảo: Hướng dẫn thủ tục hoàn thuế xuất nhập khẩu.
2.5. Chuẩn mực kế toán trong Quyết định số 100/2005/QĐ-BTC
- Đối tượng áp dụng: Áp dụng đối với tất cả các doanh nghiệp thuộc các ngành, các thành phần kinh tế trong cả nước.
- Các chuẩn mực kế toán được ban hành tại Quyết định số 100/2005/QĐ-BTC:
- Chuẩn mực số 11 – Hợp nhất kinh doanh.
- Chuẩn mực số 18 – Các khoản dự phòng, tài sản và nợ tiềm tàng.
- Chuẩn mực số 19 – Hợp đồng bảo hiểm.
- Chuẩn mực số 30 – Lãi trên cổ phiếu.
- Hiệu lực thi hành: 13/1/2006
- Văn bản hướng dẫn: Thông tư 21/2006/TT-BTC.
Nhìn chung, việc áp dụng đồng bộ các chuẩn mực kế toán giúp doanh nghiệp tuân thủ đúng pháp luật và cung cấp báo cáo tài chính đáng tin cậy, góp phần nâng cao tính minh bạch trong kinh doanh và thúc đẩy sự phát triển kinh tế.
Với 26 chuẩn mực kế toán đã được ban hành, Việt Nam không chỉ tiếp cận chuẩn mực quốc tế mà còn điều chỉnh linh hoạt theo điều kiện thực tế của quốc gia, tạo điều kiện cho các doanh nghiệp phát triển bền vững và hội nhập kinh tế toàn cầu.
>> Tham khảo: Cách khai thuế TNCN vãng lai.
Kết luận
Để được tư vấn thêm và đăng ký dùng thử phần mềm hóa đơn điện tử Einvoice, quý độc giả vui lòng liên hệ theo địa chỉ:
CÔNG TY PHÁT TRIỂN CÔNG NGHỆ THÁI SƠN
- Trụ sở chính: Số 15 Đặng Thùy Trâm – Cầu Giấy – Hà Nội
- Tổng đài HTKH: 1900 4767 – 1900 4768
- Tel : 024.37545222
- Fax: 024.37545223
- Website: https://einvoice.vn/